Postępowanie w przypadku urazu tkanek miękkich.

      Piłka nożna jest sportem kontaktowym i podczas treningów czy meczów mistrzowskich każdy zawodnik jest narażony na wystąpienie urazu. Najczęściej spotykane dolegliwości dotyczą tkanek miękkich, które są regularnie poddawane kopnięciom ze strony przeciwnika. Należą do nich stłuczenia, krwiaki, uszkodzenia mięśni, skręcenia i zwichnięcia stawów. Bardzo ważne jest szybkie działanie w przypadku pojawienia się zmian pourazowych prowadzone najlepiej od pierwszych chwil od zdarzenia. Objawy wielu występujących uszkodzeń są podobne lub takie same, więc postępowanie powinno odbywać się według ogólnie przyjętych podstawowych zasad.

   Gdy doznamy  uszkodzenia tkanki miękkiej narządu ruchu powinniśmy jak to najszybciej możliwe schłodzić miejsce urazu przy pomocy:

- lodu syntetycznego w aerozolu (tylko na miejscu wypadku)

- zimnego wysychającego kompresu

- jednorazowych kompresów lodowych

- kostek lodu lub zmrożonego termożelu

   Trzeba pamiętać, że przy stosowaniu kompresów z kostek lodu lub termożelu konieczna jest izolacja skóry, czyli schładzanie poszkodowanego miejsca przez materiał - szmatkę lub ręcznik. Zapobiegnie to ryzyku odmrożenia skóry. Schładzanie przynosi najlepsze rezultaty przez pierwsze trzy doby od odniesienia kontuzji. Cykle schładzania wyglądają następująco:

I doba – schładzanie 20 – 30 minut, 1 godzina i 30 minut przerwy itd.

II doba – schładzanie 20 – 30 minut co 4 – 6 godzin.

III doba – schładzanie tak jak w dobie II w zależności od nasilenia się bólu i objawów zapalnych.

   Przy zwichnięciu lub skręceniu stawu dobre efekty daje również naprzemienne chłodzenie i moczenie w misce z ciepłą wodą z mydlinami uszkodzonego miejsca. Cykl wygląda jak przy chłodzeniu tkanek, tylko po schłodzeniu wkładamy stopę do ciepłej wody z mydlinami. Woda nie może być za gorąca by nie poparzyć się. Mydliny wytwarzamy rozpuszczając szare mydło Biały Jeleń w misce z ciepłą wodą do momentu uzyskania nieprzezroczystego szarego roztworu.

   Kolejnym krokiem powinno być stosowanie maści zaleconych przez specjalistę odpowiednio do odniesionego urazu. Przykładowo mogą to być Aescin gel lub Reparil plus Heparinum krem 3000 jednostek lub Lioton 1000. Te dwa ostatnie specyfiki zawierają heparynę, która zmniejsza krzepliwość krwi i stosowana miejscowo działa przeciwobrzękowo. Zaleca się aplikację powyższych żeli w stosunku 1:1, czyli na przykład wycisnąć z tubki potrzebną ilość Aescin gel i w tej samej proporcji Heparinum i posmarować chore miejsce. Cykl stosowania maści powinien wyglądać następująco:

I doba – smarowanie co 2 godziny.

II i III doba co 4 – 6 godzin.

   Następnym dobry sposobem jest stosowanie kompresu zimnym Altacetem. Preparat ten ma właściwości ściągające, zmniejsza opuchliznę, łagodzi odczyny zapalne i uśmierza ból. Przygotowanie roztworu:

- 6 tabletek rozpuszczamy w szklance zimnej wody, dodajemy kilka kostek lodu, roztwór przechowujemy w lodówce i przed użyciem mieszamy.

- następnie bierzemy watę i moczymy w zimnej wodzie po czym wyciskamy, nasączamy roztworem Altacetu i przykładamy do miejsca gdzie wystąpił uraz.

   W zależności od poziomu urazu zakładamy również bandaż elastyczny z umiarkowanym dociskiem uszkodzonego miejsca. Opatrunek uciskowy zakładamy od najniższego punktu kontuzjowanego odcinka uniesionej kończyny i wykonujemy w kierunku serca (ku górze). Następnie powinniśmy dbać o to, by układać wysoko uszkodzoną kończynę powyżej serca i dbać o jej odpoczynek ograniczając jej aktywność do minimum.

  Przy cięższych urazach konieczne może być unieruchomienie ostateczne, które można odroczyć na 2 – 3 dni od wystąpienia wypadku i w tym czasie stosować zabiegi przedstawione powyżej. W poważnych sytuacjach konieczne też jest wykonanie ultrasonografii (USG) lub prześwietlenia (RTG). W zależności od decyzji lekarza pomocne w leczeniu urazów będą przepisane leki przeciwbólowe, przeciwzapalne, przeciwobrzękowe, przeciwzakrzepowe i inne. Końcowym etapem jest fizykoterapia i kinezyterapia, która jest uzależniona od rodzaju odniesionego urazu i po uzgodnieniu z lekarzem pozwoli nam na powrót do aktywności sportowej.

   Odniesienie kontuzji w walce na boisku piłkarskim nie jest niczym przyjemnym lecz powinniśmy mieć świadomość, że prędzej czy później nie unikniemy odniesienia urazu, więc powinniśmy wiedzieć chociaż o podstawowych działaniach jakie powinniśmy w takim wypadku zastosować. Im szybciej zareagujemy na zaistniałą sytuację, a przede wszystkim będziemy wiedzieć jak sobie pomóc, przyczynimy się tym samym do skrócenia naszej przerwy w występach na boisku. Niewątpliwie jednak nie powinniśmy bawić się sami w lekarzy i każde zaistniałe uszkodzenie dla własnego zdrowia zawsze skonsultować z doktorem. Najważniejsza jest nasza szybka i świadoma reakcja po wypadku, a resztą powinien już zająć się fachowiec. Najlepiej jednak jak urazy trzymają się od nas z daleka i przedstawione powyżej porady stosujemy jak najrzadziej, czego wszystkim młodym piłkarzom życzę.

Źródło: Medicina Sportiva Vol. 8.